Ministru Defeza Kontra-Almirante Donaciano Gomes diskuti área importante tolu ho nia omólogu husi Austrália
Díli, 30 janeiru 2024 – Iha tersa-feira ne’e, S. E. Ministro Defeza
Kontra-Almirante, Donaciano da Costa Gomes ‘Pedro Klamar Fuik’, Ph.D, hasoru
malu ho nia omólogu Ministru ba dezenvolvimentu internasionál no pasífiku,
Ministru ba Defeza Indústria, onoravel Pat Conroy, hodi ko’alia kona-ba
kooperasaun bilateral entre Timor-Leste ho Austrália, iha área defeza no
militar iha Sala Reuniaun Ministériu Defeza, iha Fatuhada, Díli.
Iha enkontru refere, governante
nain rua ne’e aborda assuntu tolu ne’ebé importante mak: Akordu kooperasaun iha
ámbitu defeza no militar entre Timor-Leste no Austrália ne’ebé estabelese tinan
sanulu resin ona. Assuntu daruak mak kona-ba Ró patrulla klasse ‘Guardian’
ne’ebé Austrália sei oferese ba Timor-Leste, ne’ebé tuir planu sei halo
lansamentu dahuluk iha fulan maio no ida seluk iha fulan jullu. No assuntu
seluk mak entendimentu entre rai rua oinsá maka bele tulun malu iha tempu
difísil.
Ministru Defeza Kontra-Almirante,
Donaciano Gomes ‘Pedro Klamar Fuik’, Ph.D, subliña katak benefísiu ne’ebé
notável husi kooperasaun entre rai rua ne’e mak metade husi forsas armadas
Timor-Leste nian bele ko’alia lian inglés no bele halo interasaun ho forsa
internasional sira.
“Benefísiu husi kooperasaun entre
Timor-Leste ho Austrália mak nu’udar nasaun benefisiadu ida, ita haré ita-nia
forsas armadas sira metade mak bele ko’alia lian inglés. Ida ne’e vantajen boot
ida ba ita-nia forsas armadas atu aban bainrua sira desenpeña funsaun ruma iha
kuadru missaun ba paz iha rai ne’ebé de’it iha kuadru Nasaun Unidas nian, bele
halo interajen diak ho forsa internasionál sira hodi kumpri Missaun ba Paz ho
diak bainhira Nasaun Unidas solisita ita-nia apoiu”, Ministru Defeza,
Kontra-Almirante, Pedro Klamar Fuik hateten ba jornalista sira hafoin remata
enkontru ho ninia omólogu.
Vantajen seluk husi kooperasaun
mak Austrália sei oferese Ró patrulla ho klasse ‘Guardian’ ba Timor-Leste
ne’ebé mak konsidera sei frágil teb-tebes iha ninia seguransa marítima atu bele
konserva, defende no kontrola rekursu iha tasi laran hodi atua peska ilegál
sira iha área tasi Timor nian.
“Meios rua ne’ebé sira oferese ba
Timor-Leste kompleta ho pakote formasaun ba mariñeiru oinsá atu opera Ró rua
ne’e, no ita-nia mariñeiru hirak ne’e hetan avaliasaun no kualifikasaun husi
parte Austrália nian ne’ebé garante katak sira bele ona atu opera Ró refere
bainhira to’o iha Timor-Leste”, hateten Ministru Defeza Pedro Klamar Fuik.
Governante ne’e mós subliña
katak, iha entendimentu inisiál, Austrália kompromete buat tolu mak hanesan:
oferese Ró ba Timor-Leste; konstroi portu ba Ró ne’ebé sira oferese no ida ikus
mak konstroi komandu naval ba komponente naval. Aleindé ajuda sira, S. E.
Kontra-Almirante Pedro Klamar Fuik mós fundamenta katak sei haré hamutuk dalan
ne’ebé mak diak atu buat ne’ebé ita nia parseiru sira oferese, ita iha kbi’it
atu halo manutensaun no iha kbi’it atu kuidadu atu ita la lakon konfiansa husi rai
ne’ebé fó apoiu mai ita.
Iha parte seluk, Ministru ba
dezenvolvimentu internasionál no pasífiku, Ministru ba Defeza Indústria, Onorável
Pat Conroy mós sente orgullu hodi bele hasoru malu ba daruak ho Ministru Defeza
Timor-Leste nian hodi haforsa liu tan komitmentu Austrália nian ba kooperasaun
defeza nian.
“Buat ne’ebé ami ohin ko’alia
maka kona-ba kooperasaun defeza nian, tanba apoiu ba setór ida ne’e mak nu’udar
apoiu ne’ebé boot liu husi governu Austrália no ida ne’e vital teb-tebes ba
Timor no ba indo-pasífiku no rejiaun enjeral.
Ami orgullu ho apoiu ba F-FDTL no partisipa iha Timor-Leste nia
dezenvolvimentu”, hateten Pat Conroy ba média sira hafoin remata enkontru.
Partisipa iha enkontru refere, S. E. Ministru Defeza, Kontra-Almirante, Donaciano da Costa Gomes ‘Pedro Klamar Fuik’, Ph.D, Xefe Gabinete, Sra. Ana Carla Carrascalão Gomes, Xefe Estadu-Maior General Forsas Armadas, Ten. General Domingos Raul ‘Falur Rate Laek’, Diretór Ensinu Formasaun IDN, Cap-ten. Duarte Borges Loe, Coronel (adido) Marcelino Ximenes no Embaixadora Timor-Leste iha Austrália, Sra. Inês Almeida. Enkuantu parte husi Austrália partisipa husi S. E. Ministru ba dezenvolvimentu internasionál no pasífiku, Ministru ba Defeza Indústria, Onorável Pat Conroy, Kapitaun Defeza Austrália iha Timor-Leste, coronel Pembroke, Embaixadora Austr’alia iha Timor-Leste, Sra. Caitlin Wilson, Sekretáriu Defeza, Sra. Jemma Malcom no Sr. Nigel Bruce. Enkontru refere termina ho troka prendas husi governante Timor-Leste no Austrália nian iha Sala Konferénsia Fatuhada, Díli.
Média MD