info@defesa.gov.tl 78326687/77783489

Ministru Defeza Kontra-Almirante Donaciano Gomes diskuti área importante tolu ho nia omólogu husi Austrália

Díli, 30 janeiru 2024 – Iha tersa-feira ne’e, S. E. Ministro Defeza Kontra-Almirante, Donaciano da Costa Gomes ‘Pedro Klamar Fuik’, Ph.D, hasoru malu ho nia omólogu Ministru ba dezenvolvimentu internasionál no pasífiku, Ministru ba Defeza Indústria, onoravel Pat Conroy, hodi ko’alia kona-ba kooperasaun bilateral entre Timor-Leste ho Austrália, iha área defeza no militar iha Sala Reuniaun Ministériu Defeza, iha Fatuhada, Díli.

Iha enkontru refere, governante nain rua ne’e aborda assuntu tolu ne’ebé importante mak: Akordu kooperasaun iha ámbitu defeza no militar entre Timor-Leste no Austrália ne’ebé estabelese tinan sanulu resin ona. Assuntu daruak mak kona-ba Ró patrulla klasse ‘Guardian’ ne’ebé Austrália sei oferese ba Timor-Leste, ne’ebé tuir planu sei halo lansamentu dahuluk iha fulan maio no ida seluk iha fulan jullu. No assuntu seluk mak entendimentu entre rai rua oinsá maka bele tulun malu iha tempu difísil.

Ministru Defeza Kontra-Almirante, Donaciano Gomes ‘Pedro Klamar Fuik’, Ph.D, subliña katak benefísiu ne’ebé notável husi kooperasaun entre rai rua ne’e mak metade husi forsas armadas Timor-Leste nian bele ko’alia lian inglés no bele halo interasaun ho forsa internasional sira.  

“Benefísiu husi kooperasaun entre Timor-Leste ho Austrália mak nu’udar nasaun benefisiadu ida, ita haré ita-nia forsas armadas sira metade mak bele ko’alia lian inglés. Ida ne’e vantajen boot ida ba ita-nia forsas armadas atu aban bainrua sira desenpeña funsaun ruma iha kuadru missaun ba paz iha rai ne’ebé de’it iha kuadru Nasaun Unidas nian, bele halo interajen diak ho forsa internasionál sira hodi kumpri Missaun ba Paz ho diak bainhira Nasaun Unidas solisita ita-nia apoiu”, Ministru Defeza, Kontra-Almirante, Pedro Klamar Fuik hateten ba jornalista sira hafoin remata enkontru ho ninia omólogu.

Vantajen seluk husi kooperasaun mak Austrália sei oferese Ró patrulla ho klasse ‘Guardian’ ba Timor-Leste ne’ebé mak konsidera sei frágil teb-tebes iha ninia seguransa marítima atu bele konserva, defende no kontrola rekursu iha tasi laran hodi atua peska ilegál sira iha área tasi Timor nian.

“Meios rua ne’ebé sira oferese ba Timor-Leste kompleta ho pakote formasaun ba mariñeiru oinsá atu opera Ró rua ne’e, no ita-nia mariñeiru hirak ne’e hetan avaliasaun no kualifikasaun husi parte Austrália nian ne’ebé garante katak sira bele ona atu opera Ró refere bainhira to’o iha Timor-Leste”, hateten Ministru Defeza Pedro Klamar Fuik.

Governante ne’e mós subliña katak, iha entendimentu inisiál, Austrália kompromete buat tolu mak hanesan: oferese Ró ba Timor-Leste; konstroi portu ba Ró ne’ebé sira oferese no ida ikus mak konstroi komandu naval ba komponente naval. Aleindé ajuda sira, S. E. Kontra-Almirante Pedro Klamar Fuik mós fundamenta katak sei haré hamutuk dalan ne’ebé mak diak atu buat ne’ebé ita nia parseiru sira oferese, ita iha kbi’it atu halo manutensaun no iha kbi’it atu kuidadu atu ita la lakon konfiansa husi rai ne’ebé fó apoiu mai ita.

Iha parte seluk, Ministru ba dezenvolvimentu internasionál no pasífiku, Ministru ba Defeza Indústria, Onorável Pat Conroy mós sente orgullu hodi bele hasoru malu ba daruak ho Ministru Defeza Timor-Leste nian hodi haforsa liu tan komitmentu Austrália nian ba kooperasaun defeza nian.

“Buat ne’ebé ami ohin ko’alia maka kona-ba kooperasaun defeza nian, tanba apoiu ba setór ida ne’e mak nu’udar apoiu ne’ebé boot liu husi governu Austrália no ida ne’e vital teb-tebes ba Timor no ba indo-pasífiku no rejiaun enjeral.  Ami orgullu ho apoiu ba F-FDTL no partisipa iha Timor-Leste nia dezenvolvimentu”, hateten Pat Conroy ba média sira hafoin remata enkontru.

Partisipa iha enkontru refere, S. E. Ministru Defeza, Kontra-Almirante, Donaciano da Costa Gomes ‘Pedro Klamar Fuik’, Ph.D, Xefe Gabinete, Sra. Ana Carla Carrascalão Gomes, Xefe Estadu-Maior General Forsas Armadas, Ten. General Domingos Raul ‘Falur Rate Laek’, Diretór Ensinu Formasaun IDN, Cap-ten. Duarte Borges Loe, Coronel (adido) Marcelino Ximenes no Embaixadora Timor-Leste iha Austrália, Sra. Inês Almeida.  Enkuantu parte husi Austrália partisipa husi S. E. Ministru ba dezenvolvimentu internasionál no pasífiku, Ministru ba Defeza Indústria, Onorável Pat Conroy, Kapitaun Defeza Austrália iha Timor-Leste, coronel Pembroke, Embaixadora Austr’alia iha Timor-Leste, Sra. Caitlin Wilson, Sekretáriu Defeza, Sra. Jemma Malcom no Sr. Nigel Bruce. Enkontru refere termina ho troka prendas husi governante Timor-Leste no Austrália nian iha Sala Konferénsia Fatuhada, Díli.


Média MD